του Γιώργου Καζολέα, Δικηγόρου σε Σ.Διονυσίου & Συνεργάτες Δ.Ε.Π.Ε.

Το 2023 αποτελεί έτος σημαντικών αλλαγών στο Οικογενειακό Δίκαιο της Κύπρου. Με μια σειρά τροποποιητικών νομοθετημάτων συντελέσθηκαν αξιοσημείωτες τροποποιήσεις στις ρυθμίσεις των οικογενειακών σχέσεων. Στο παρόν άρθρο παρατίθενται μερικές από τις τροποποιήσεις στον  περί Γάμου Νόμο του 2003.

1.Τόπος τέλεσης του γάμου

Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, τα πρόσωπα που προτίθενται να συνάψουν γάμο είναι ελεύθερα να επιλέξουν τον τόπο τέλεσής του. Στους τόπους τέλεσης προστέθηκε πλέον και οποιοσδήποτε άλλος κατάλληλος τόπο επιλέγεται από τα πρόσωπα τα οποία προτίθενται να τελέσουν τον γάμο, υπό την προϋπόθεση ότι αυτός εγκρίνεται από τον Λειτουργό Τέλεσης Γάμων, τηρουμένων τυχόν απαγορεύσεων ή περιορισμων ή προϋποθέσεων οι οποίοι ισχύουν για τον εν λόγω τόπο, δυνάμει των διατάξεων οποιασδήποτε νομοθεσίας η οποία εφαρμόζεται στη Δημοκρατία.

2.Συναίνεση για σύναψη γάμου

Σύμφωνα με νέα διάταξη, πρόσωπο θεωρείται ότι δεν συναινεί ελεύθερα για σύναψη γάμου, μεταξύ άλλων και όταν είναι ανίκανο κατά τον χρόνο τέλεσης του γάμου να αντιληφθεί και να εκτιμήσει την πράξη του, ώστε να συναινέσει στη σύναψη γάμου, λόγω νοητικής διαταραχής ή ανεπάρκειας ή λόγω εγκεφαλικής ή άλλης πάθησης ή ασθένειας ή λόγω εξάρτησης από εξαρτησιογόνες ουσίες.

3. Ακυρος γάμος

Προστέθηκε ακόμα μία περίπτωση ακυρότητας, έτσι ώστε ο γάμος είναι άκυρος, αν η τέλεση του γίνει  μεταξύ τέκνου και του βιολογικού πατέρα ή βιολογικής μητέρας ή των εξ αίματος συγγενών τους σε ευθεία γραμμή ή σε πλάγια γραμμή μέχρι και του πέμπτου βαθμού.

4.Ανυπόστατος γάμος

Τηρουμένων των διατάξεων του άρθρου 25 του περί Γάμου Νόμου (Ιδιότητα παιδιών ακυρωθέντος γάμου), ο ανυπόστατος γάμος δεν έχει εξ υπαρχής οποιαδήποτε αποτελέσματα. Κατ΄επέκταση αφαιρέθηκαν και τα σχετικά με τον ανυπόστατο γάμο στη διάταξη για την άσκηση αγωγής για την ακύρωση γάμου.

5. Παραγραφή δικαιώματος έγερσης αγωγής για ακύρωση ακυρώσιμου γάμου

Σύμφωνα με τη νέα διάταξη αγωγή για ακύρωση ακυρώσιμου γάμου δυνάμει των διατάξεων του εδαφίου (1) του άρθρου 21 του παραπάνω Νόμου δεν εγείρεται-

(α) από τον σύζυγο ο οποίος ήταν ανίκανος για σύναψη γάμου σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου (α) του εδαφίου (2) του άρθρου 14, μετά από την παρέλευση έξι (6) μηνών από την ημερομηνία κατά την οποία κατέστη ικανός∙

(β) από πρόσωπο με άμεσο έννομο συμφέρον, ως αυτό προβλέπεται στις διατάξεις του εδαφίου (4) του άρθρου 22, όταν ο σύζυγος ο οποίος ήταν ανίκανος για σύναψη γάμου σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου (α) του εδαφίου (2) του άρθρου 14 κατέστη ικανός∙ και

(γ) από τον σύζυγο ο οποίος έχει εξαναγκαστεί να συνάψει γάμο ή τελεί υπό πλάνη σύμφωνα με τις διατάξεις των παραγράφων  (β) και (γ) του εδαφίου (2) του άρθρου 14, μετά από την παρέλευση έξι (6) μηνών από την ημερομηνία κατά την οποία έπαυσε να υφίσταται η πλάνη ή η απειλή, ανάλογα με την περίπτωση.

6. Αποτέλεσμα ακύρωσης γάμου με δικαστική απόφαση

Πλέον, γάμος που ακυρώνεται ή κηρύσσεται άκυρος με αμετάκλητη δικαστική απόφαση, δεν έχει εξ’ υπαρχής οποιαδήποτε αποτελέσματα.

7. Λόγοι Διαζυγίου

Σημαντική αλλαγή είναι η μείωση του χρόνου διάστασης των συζύγων από 4 σε 2 έτη ως λόγος αμάχητου κλονισμού της έγγαμης συμβίωσης. Η νέα διάταξη του αρθρου 27 για το διαζύγιο έχει ως εξής:

(1) Γάμος δύναται να λυθεί με δικαστική απόφαση από Δικαστήριο, κατόπιν καταχώρισης αγωγής διαζυγίου για τους ακόλουθους λόγους:

(α) Όταν οι μεταξύ των συζύγων σχέσεις έχουν κλονισθεί ισχυρά για λόγο ο οποίος αφορά το πρόσωπο του εναγομένου ή και των δύο (2) συζύγων σε τέτοιο βαθμό, ώστε βάσιμα να είναι αφόρητη η εξακολούθηση της έγγαμης σχέσης για τον ενάγοντα:

Νοείται ότι, εκτός εάν ο εναγόμενος αποδείξει το αντίθετο, οι σχέσεις μεταξύ των συζύγων τεκμαίρεται ότι έχουν κλονισθεί και είναι αφόρητη για τον ενάγοντα η εξακολούθηση της έγγαμης σχέσης για λόγο ο οποίος αφορά το πρόσωπο του εναγόμενου σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου (α) του εδαφίου (1), σε περίπτωση διγαμίας, μοιχείας ή εγκατάλειψης του ενάγοντα, ή επιβουλής της ζωής του από τον εναγόμενο ή άσκησης βίας εναντίον του ή εναντίον τέκνου από τον εναγόμενο, κατά την έννοια που αποδίδεται στον όρο “βία” από τις διατάξεις του περί Βίας στην Οικογένεια (Πρόληψη και Προστασία Θυμάτων) Νόμου∙

(β) όταν οι μεταξύ των συζύγων σχέσεις έχουν αμάχητα κλονισθεί λόγω του ότι βρίσκονται σε διάσταση επί δύο (2) τουλάχιστον χρόνια:

Νοείται ότι, η συμπλήρωση του προβλεπόμενου χρόνου διάστασης δεν εμποδίζεται από μικρές διακοπές οι οποίες έγιναν ως προσπάθεια αποκατάστασης των σχέσεων ανάμεσα στους συζύγους και οι οποίες στο σύνολό τους δεν υπερβαίνουν τους τρεις (3) μήνες·

(γ) όταν οι μεταξύ των συζύγων σχέσεις έχουν αμάχητα κλονισθεί λόγω του ότι οι σύζυγοι με ελεύθερη και ανεπηρέαστη βούληση συναινούν από κοινού όπως ο γάμος τους λυθεί με αίτηση για συναινετική λύση του γάμου:

Νοείται ότι, η αίτηση δύναται να καταχωρισθεί από κοινού ή από τον ένα εκ των δύο (2) συζύγων τουλάχιστον έξι (6) μήνες μετά από την τέλεση του γάμου:

Νοείται περαιτέρω ότι, η συναίνεση των συζύγων δηλώνεται ενώπιον του Δικαστηρίου:

Νοείται έτι περαιτέρω ότι, σε περίπτωση κατά την οποία υπάρχουν ανήλικα τέκνα, το Δικαστήριο εκδίδει απόφαση για λύση του γάμου κατά την εν λόγω συνεδρία, εφόσον οι σύζυγοι έχουν καταχωρίσει στο Δικαστήριο αντίγραφο της δικαστικής απόφασης, η οποία ρυθμίζει ζητήματα επιμέλειας τέκνων ή επικοινωνίας με αυτά, ή αίτηση με την οποία ζητείται από το Δικαστήριο η έκδοση εκ συμφώνου απόφασης για τα εν λόγω ζητήματα, η οποία και εκδίδεται στην ίδια συνεδρία·

(δ) λόγω αλλαγής φύλου του εναγόμενου ή του ενάγοντα· και

(ε) λόγω αφάνειας του άλλου συζύγου.

(2) Ο θάνατος του ενός εκ των δύο (2) συζύγων επιφέρει λύση του γάμου.

Το παρόν άρθρο έχει ενημερωτικό χαρακτήρα. Για εξειδικευμένο χειρισμό της υπόθεσης σας επικοινωνήστε μαζί μας στο τηλ. +357 22272360 και στο email : info@dplawcyprus.com

(photo: freepik.com)