Της Σταύρης Κοσιάρη, Δικηγόρου σε Σ.Διονυσίου & Συνεργάτες ΔΕΠΕ
Προτού η έγγαμη σχέση λυθεί οριστικά και εκδοθεί διαζύγιο, εφόσον έχει υπάρξει διακοπή της συμβίωσης των συζύγων ή έχει καταχωρηθεί αίτηση διαζυγίου και εκκρεμεί ή έχει σταλεί (και παραληφθεί) στον επίσκοπο γνωστοποίηση πρόθεσης λύσης του γάμου, έκαστος από τους συζύγους (ανεξάρτητα από το ποιος είναι εκείνος που προέβη στις πιο πάνω προαπαιτούμενες ενέργειες) μπορεί να αιτηθεί έκδοση διατάγματος με το οποίο να επιτρέπεται σε αυτόν αποκλειστική χρήση ολόκληρου ή τμήματος της οικογενειακής στέγης.
Ως οικογενειακή στέγη ορίζεται το ακίνητο το οποίο χρησιμοποιείται ως κύρια διαμονή των συζύγων ή περισσότερα του ενός ακίνητα, όταν οι διάδικοι μοιράζονται εξ’ ίσου το χρόνο τους σε αυτά, αποτελούν και εκείνα (εξίσου) την κύρια διαμονή των συζύγων. Ενώ είναι αδιάφορο αν ο/η σύζυγος είναι ο ιδιοκτήτης ή ο μόνος ιδιοκτήτης ή ο δικαιούχος για χρήσης του ακινήτου (π.χ. Ενοικιαστής).
Για να πετύχει ο αιτών σύζυγος την υπέρ του, έκδοση διατάγματος χρήσης οικογενειακής στέγης, θα πρέπει να το επιβάλλουν λόγοι επιείκειας και οι ειδικές συνθήκες καθενός από τους συζύγους καθώς και το συμφέρον των παιδιών (εάν υπάρχουν). Η φράση «το επιβάλλουν λόγοι επιείκειας» στην ουσία αντικατοπτρίζει το εύλογο της έκδοσης του αιτούμενου διατάγματος με βάση όλα τα πραγματικά περιστατικά κάθε υπόθεσης. Οι «ειδικές συνθήκες» (των συζύγων) αφορούν στην οικονομική κατάσταση των συζύγων και τη δυνατότητα εξασφάλισης εναλλακτικής στέγης, π.χ. εάν ο/η σύζυγος διαθέτει άλλη κατοικία στην οποία μπορεί να μετακομίσει , αν μπορεί να φιλοξενηθεί στην κατοικία φιλικών ή συγγενικών προσώπων, στην κατάσταση της υγείας του, ή στην κοντινή απόσταση της κατοικίας από την εργασία του ή τη φροντίδα των παιδιών.
Ουσιαστικά το σημαντικό κριτήριο (χωρίς να παραγκωνίζονται τα άλλα κριτήρια) είναι το συμφέρον των παιδιών, όταν υπάρχουν. Για παράδειγμα επιβάλλεται η απομάκρυνση του ενός συζύγου από την οικογενειακή στέγη εάν η συμβίωση των 2 γονέων δημιουργεί ένα τοξικό – επιβλαβές περιβάλλον για τα ίδια τα παιδιά. Σε τέτοιες περιπτώσεις ο γονέας ο οποίος είναι επιφορτισμένος με την φροντίδα των παιδιών είναι συνήθως αυτός προς όφελος του οποίου εκδίδεται το διάταγμα. Από την άλλη πλευρά μπορεί να κριθεί ότι το συμφέρον των παιδιών απαιτεί καθημερινή επαφή και με τους δύο γονείς, με αποτέλεσμα η απομάκρυνση του ενός γονέα από το σπίτι να μην είναι προς το συμφέρον τους.
Αξίζει να σημειωθεί ότι , σύμφωνα με την υπόθεση Κωνσταντίνου ν. Κωνσταντίνου (2004) 1 ΑΑΔ 1192, μετά τη λύση του γάμου το ζήτημα της κατοχής της συζυγικής στέγης ρυθμίζεται από τις γενικές αρχές του δικαίου με βάση τις οποίες ο/η σύζυγος που είναι αποκλειστικός ιδιοκτήτης της κατοικίας , έχει αποκλειστικό δικαίωμα να κατέχει την κατοικία και μπορεί να απαιτήσει από τον άλλο σύζυγο να εγκαταλείψει την κατοικία, ενώ οι σύζυγοι που είναι συνιδιοκτήτες της κατοικίας έχουν από κοινού δικαίωμα να κατέχουν την κατοικία και δεν δικαιούται ο ένας να αποκλείσει τον άλλο από το δικαίωμα του.
Το παρόν άρθρο έχει αμιγώς ενημερωτικό χαρακτήρα. Για εξειδικευμένη συμβουλή σε θέματα ρύθμισης οικογενειακής στέγης και κάθε θέμα οικογενειακού δικαίου, επικοινωνήστε μαζί μας στο τηλ. +357 22272360 και στο email : info@dplawcyprus.com
