του Γιώργου Καζολέα, Δικηγόρου σε Σ.Διονυσίου & Συνεργάτες ΔΕΠΕ
Η αρχή της διαφάνειας των όρων τραπεζικών συμβάσεων επιβάλλεται ως υποχρέωση στα πιστωτικά ιδρύματα. Ο περί Καταχρηστικών Ρητρών σε Καταναλωτικές Συμβάσεις Νόμος του 1996 προβλέπει ότι ο πωλητής ή ο προμηθευτής οφείλει να διασφαλίζει ότι σε περίπτωση γραπτών συμβάσεων, οι ρήτρες διατυπώνονται με σαφή και κατανοητό τρόπο. Σε περίπτωση αμφιβολίας για την έννοια μιας γραπτής ρήτρας, υπερισχύει η ευνοϊκότερη για τον καταναλωτή ερμηνεία. Η διάταξη αυτή αποτελεί ενσωμάτωση στην κυπριακή έννομη τάξη της ευρωπαϊκής πρόνοιας σχετικά με τις καταχρηστικές ρήτρες (Οδηγία 93/13)
Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο ερμηνεύοντας την παραπάνω υποχρέωση διευρύνει την επιταγή διαφάνειας υπέρ του καταναλωτή , αφού η απαίτηση περί διαφάνειας των συμβατικών ρητρών, δεν μπορεί να περιορισθεί αποκλειστικώς στον κατανοητό χαρακτήρα τους από άποψη τύπου και από γραμματική άποψη. (Υπόθεση ΔΕΕ C‑143/13. 2015). Αυτό σημαίνει ότι η σχετική υποχρέωση της τράπεζας δεν είναι μια απλή τυπική υποχρέωση που εξαντλείται στην τυπική, γραμματική και συντακτική ορθότητα του κειμένου της συμβάσεως. Αντιθέτως ο δανειολήπτης/καταναλωτής πρέπει να κατανοεί έναν προς έναν τους συμβατικούς όρους που υπογράφει.
Όπως έχει κριθεί, προς τον σκοπό τήρησης της απαίτησης περί διαφάνειας, αναφορικά με συμβάσεις δανείων, έχει κεφαλαιώδη σημασία το αν η σύμβαση εκθέτει κατά τρόπο διαφανή για παράδειγμα στα δάνεια που συνήφθησαν σε ξένο νόμισμα, τον λόγο και τις ιδιαιτερότητες του μηχανισμού μετατροπής του ξένου νομίσματος καθώς και της σχέσεως μεταξύ του μηχανισμού αυτού και του μηχανισμού που προβλέπουν άλλες ρήτρες σχετικά με την αποδέσμευση του δανείου, ώστε ο καταναλωτής να μπορεί να προβλέψει, βάσει σαφών και κατανοητών κριτηρίων, τις ενδεχόμενες μεταβολές του κόστους αυτού. (Υπόθεση ΔΕΕ, C-26/13, 2014). Η απαίτηση διαφάνειας εφαρμόζεται και στις ρήτρες μεταβολής επιτοκίων.
Είναι σημαντικό ότι η νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου αναγνωρίζει ότι το σύστημα προστασίας των κοινοτικών διατάξεων άρα και της κυπριακής νομοθεσίας, στηρίζεται στην αντίληψη ότι ο καταναλωτής βρίσκεται σε υποδεέστερη κατάσταση έναντι της Τράπεζας όσον αφορά, μεταξύ άλλων, το επίπεδο πληροφορήσεως και επομένως η απαίτηση διαφάνειας των συμβατικών ρητρών πρέπει να ερμηνεύεται διασταλτικώς.
Τα παραπάνω έχουν μεγάλη σημασία , ακόμα και μετά την υπογραφή της δανειακής συμβάσεως από τον καταναλωτή, σε περιπτώσεις άσκησης αγωγών κατά των πιστωτικών ιδρυμάτων, που χρησιμοποίησαν αδιαφανείς ρήτρες στις συμφωνίες δανείων, με αποτέλεσμα οι δανειολήπτες να μην κατανόησαν πραγματικά το μέγεθος του βάρους, της δέσμευσης και των υποχρεώσεων που ανέλαβαν, βάζοντας μια απλή υπογραφή στο τέλος των τυποποιημένων συμβάσεων με τα μικρά γράμματα.
To Γραφείο μας ειδικεύεται σε περιπτώσεις αδιαφανών και καταχρηστικών όρων τραπεζικών δανείων. Για εξειδικευμένες συμβουλές επικοινωνήστε μαζί μας στο τηλ. +357 22272360 και στο email : info@dplawcyprus.com
